Rumeli Gençlik Grubu’nun önderliğinde, Mimar Sinan Vakfı Balkan Kültür Merkezi Mimar Murat YILMAZ Konferans Salonunda 17/05/2008 günü Saat:18.00’de “Türkiye Ekonomisinde Fiyat İstikrarı Arayışları” konulu Konferans düzenlendi. Konferansa konuşmacı olarak katılan Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğr.Gör.Dr. Alaattin SAKİNOĞLU; duyurularda “Türkiye Ekonomisinde Fiyat İstikrarı Arayışları” başlığını kullandığımız bugünkü sunumda, dinleyenlere Ülkemizde çok sık kullanılan ekonomi terimi olan Enflasyon konusunu işleyeceğini ve hazırladığı 10 soru ve bunların cevapları ile ’10 soruda enflasyon’ olgusunu anlatmaya çalışacağını belirtti.
Sunumun bitimine müteakip dinleyicilerin ülkemiz ekonomisine dair sorularını cevapladı. Konferansa dair görüntülere ve sunumun tam metnine yazının devamında ulaşabilirsiniz.
Önce bazı genel bilgilerle ana çerçeveyi çizelim, ardından sorularla enflasyon kısmına geçelim.
Ekonomik istikrar bir ülkenin makro ekonomik dengelerinin kurulmasıdır. Makro ekonomik dengenin de bir iç denge birde dış denge olmak üzere iki yönü vardır. İç denge fiyat istikrarı ve istihdamla ilgilidir. İç denge düşük enflasyon oranı ve düşük işsizlik oranı gerektirir. Dış denge ise döviz gelir gideri yani cari işlemler dengesiyle ilgilidir. Bizim bugünkü konumuz iç dengenin fiyat istikrarı bileşeni ile ilgilidir.
Ekonomik istikrarın dolayısıyla sağlıklı bir ekonominin olmazsa olmaz koşulu daima ve her yerde düşük enflasyondur. Düşük enflasyon ekonomik istikrarın zorunlu koşuludur ama yeterli koşulu değildir.
Fiyatlar genel düzeyinin belirli bir zaman aralığında sabit kalmasına ya da çok az oynamasına fiyat istikrarı diyoruz. Merkez Bankası fiyat istikrarını “Ekonomik birimlerin yatırım tüketim ve tasarrufa yönelik kararlarında dikkate almaya gerek duymadıkları ölçüde düşük bir enflasyon oranıdır” şeklinde tanımlıyor.
I- Enflasyon Nedir?
Enflasyon fiyatlar genel düzeyinin sürekli artması demektir. Bu enflasyonun tasviri (betimsel) tanımdır. Enflasyon nedensel olarak da tanımlayabiliriz; şöyle ki, enflasyon cari fiyat düzeyinde toplam talebin toplam arzı aşması neticesinde, fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak artmasıdır.
Enflasyon ekonomik düzenin işleyişindeki aksaklık ve istikrarsızlıktır. Enflasyon oranı %1’de, %90’da olsa böyledir. Ancak tüm aksaklıklarda, hastalıklarda olduğu gibi enflasyonun da sorun olması şiddetinde bağlıdır. Örneğin %2-3 oranındaki bir enflasyon oranı ekonomik hayat buna kolayca uyum sağlayacağı için sorun olmaz, ciddi rahatsızlık yaratmaz.
Aslında ekonomik gelişmenin tam bir fiyat istikrarı içinde sağlanması imkansız denecek kadar zordur. Tüm ülkeler ekonomik gelişmelerini hızlı ya da yavaş enflasyonla bir arada yürütülmüşlerdir. Bu gözlem ülkemiz içinde geçerlidir. Türkiye, 1930’dan beri hızı değişiklikler gösterse de, sürekli enflasyon içinde yaşamıştır.
Sorun olarak enflasyondan söz edebilmek için, hızının yani yıllık fiyat artış oranının belli bir sınırı aşmış olması gerekiyor. Bu sınır konusunda herkesin farklı görüşleri olabilir. Bence ülkemizde bu sınır MB enflasyon hedefine uygun olarak %4’dür. Fiyat artışları bu oranın üzerinde olduğu sürece ülkemizde bir enflasyon sorunu var demektir.